بیماریهای خود ایمنی به بیماریهایی گفته میشوند که در آنها سیستم ایمنی دچار اشتباه شده و بافتها، سلولها و اعضای بدن را به عنوان یک عامل خارجی در نظر میگیرد و آنها را مورد حمله قرار میدهد. بیماری لوپوس نیز یکی از شایعترین بیماریهای خود ایمنی میباشد که با ایجاد تغییرات پوستی همراه است. افرادی که به این بیماری دچار میشوند علائم مختلفی را تجربه میکنند. اما آیا تاکنون از خود پرسیدهاید که کدام علائم نشان دهنده بیماری لوپوس هستند؟ این بیماری چگونه درمان میشود؟ ادامه مقاله را از دست ندهید تا به این سوالات پاسخ دهیم.
لوپوس چیست؟
لوپوس یا لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) یک بیماری خود ایمنی میباشد که با آسیب به ارگانهای حیاتی بدن مانند کبد، کلیه و مغز یا بثورات پوستی خود را نشان میدهد. در این بیماری سیستم ایمنی بدن بافتها و سلولهای خودی را بیگانه تلقی کرده و علیه آنها آنتی بادی ترشح میکند تا آنها را نابود نماید. به عبارت دیگر این اختلال به دلیل اشتباه سیستم ایمنی به وجود میآید. از طرف دیگر لوپوس نوعی بیماری مزمن محسوب میشود، یعنی ممکن است فرد برای زمان زیادی با آن درگیر باشد و عامل بیماری تا مدتها در بدن او باقی بماند. این بیماری ممکن است ضعیف یا شدید باشد و درمان قطعی ندارد، فقط میتوان آسیبها و عوارض آن را کنترل کرد.
علائم لوپوس
علائم لوپوس در همه مبتلایان یکسان نخواهند بود و در برخی از آنها شدید و در برخی دیگر ضعیف میباشند. این علائم به میزان آسیب و درگیر بودن ناحیه آسیب دیده نیز بستگی دارند. با این وجود برخی از علائمی که در بسیاری از مبتلایان بروز میکنند عبارتند از:
ایجاد درد در مفاصل
معمولا اولین نشانه لوپوس نی نی سایت، ایجاد راشهای پوستی است. اما یکی از اصلیترین علائم این بیماری، ایجاد درد در مفاصل و عضلات میباشد. درد، خشکی و تورم مفاصل به خصوص در صبح یکی از علائمی است که اکثر مبتلایان به روماتیسم لوپوس دچار آن میشوند. مفاصل انگشتان، پنجه و مچ دست بیشتر از سایر قسمتها آسیب پذیر خواهند بود. تفاوتی که درد و ورم مفصل در این بیماری با بیماری آرتریت روماتوئید دارد این است که در لوپوس ممکن است درد تنها در یک سمت از بدن احساس شود، اما در آرتروز درد در هر دو سمت خواهد بود. علاوه بر این اکثر افرادی که به آرتروز مبتلا میشوند میانسال یا سالمند هستند، اما لوپوس معمولا زنان باردار را تهدید میکند.
ایجاد راشهای پروانهای بر روی پوست
راشهایی که در اثر لوپوس ایجاد میشوند، معمولا بالای بینی و روی گونهها را درگیر میکنند. اگر نگاهی به عکس بیماری لوپوس بیندازید متوجه میشوید که این راشها پروانه مانند هستند و حساسیت زیادی به نور خورشید دارند.
تب و خستگی
یکی از علائم لوپوس خاموش، خستگی مزمن است. این خستگی میتواند ناشی از اختلال در عملکرد کلیهها، ریه و قلب یا کم خونی باشد که در اثر لوپوس به وجود میآیند. تب یکی از علائم عود بیماری است. در صورتی که فرد تب غیرقابل توجیه را تجربه کند، باید حتما از نظر عود این بیماری مورد بررسی قرار بگیرد. البته تب ممکن است به دلیل وجود عفونت بروز پیدا کند که این عفونت هم میتواند منجر به عود بیماری گردد.
درمان لوپوس
متاسفانه هیچ درمان قطعی برای لوپوس یافت نشده است. اما عاقبت بیماری لوپوس به این صورت است که میتوان با کمک برخی راهکارها از آسیب دیدن بیشتر و تشدید علائم جلوگیری کرد. از مهمترین روشهای درمانی این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
دارو درمانی
یکی از اصلیترین راهکارها برای درمان لوپوس، دارو درمانی میباشد. این درمان با هدف پیشگیری از آسیب به اندامها، کاهش علائم و کنترل التهاب در افراد مبتلا به این بیماری انجام میشود. داروهای مختلفی برای لوپوس وجود دارد که هر یک از آنها کاربرد و مکانیسم اثر متفاوتی خواهند داشت. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ناپروکسن و ایبوپروفن برای کاهش التهاب و درد عضلات و مفاصل، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مثل مایکوفنولات موفتیل و آزاتیوپرین، کورتیکواستروئیدها و هیدروکسی کلروکین مهمترین داروهای تجویز شده برای درمان بیماری لوپوس پوستی هستند.
کار درمانی و فیزیوتراپی
کاردرمانی و فیزیوتراپی دو جزء مهم در توانبخشی بیماران مبتلا به این بیماری هستند. این دو به بیماران کمک میکنند تا عملکرد خود را بهبود بخشند، علائم را مدیریت کرده و استقلال خود را در زندگی روزمره حفظ کنند. فیزیوتراپی بر روی بهبود تعادل و هماهنگی، کاهش درد و التهاب، افزایش دامنه حرکتی و تقویت مفاصل و عضلات تمرکز دارد. متخصصان فیزیوتراپی بر اساس شرایط و نیازهای هر بیمار، یک برنامه درمانی متشکل از تمرینات تقویتی، کششی و ورزشی را طراحی میکنند.
درمانهای خانگی
بیماران مبتلا به SLE با انجام برخی روشها و درمانهای خانگی میتوانند عوارض ناشی از این بیماری را کاهش دهند. برای مثال استفاده از کمپرس سرد و گرم میتواند به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کند. برخی از دمنوشهای گیاهی مانند دمنوش لیمو، دمنوش زنجبیل، دمنوش جعفری و … دارای خاصیت ضدالتهابی هستند و مصرف آنها در این دوره مفید است. تحقیقات نشان دادهاند که پیروی از یک رژیم غذایی کامل و سرشار از سبزیجات، میوهها، حبوبات، غلات کامل، چربیهای سالم مثل اسیدهای چرب امگا 3 تاثیر زیادی بر روی کاهش التهاب و بهبود سلامت بدن خواهد داشت.